Η Τουρκία επιδιώκει διεθνοποίηση των θαλασσίων διεκδικήσεων

Γράφει ο Χρήστος Ιακώβου Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ)

Στις 28 Φεβρουαρίου 2011, η Τουρκία προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό για υποθαλάσσιες έρευνες σε θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Τουρκίας, μεταξύ Κύπρου και Καστελλορίζου, ορισμένα εκ των οποίων ευρίσκονται εντός των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) της Κυπριακής και Ελληνικής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού, η Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) ισχυρίζεται ότι κατέχει, από του Τουρκικό κράτος, άδεια έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογοναθράκων σε 11 οικόπεδα στην Α. Μεσόγειο. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζει ένα οικόπεδο πλησίον των βορειοδυτικών ακτών της Κύπρου, το οποίο ονομάζει «4321», και καλεί διεθνείς συνεργάτες για να το εξερευνήσουν και να το εκμεταλλευτούν, προσφέροντας μάλιστα το 50% της συνεκμετάλλευσης.

Ο στόχος της τουρκικής τακτικής είναι ευδιάκριτος. Αφού απέτρεψε την υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ, μεταξύ Κύπρου και Ελλάδος, προχωρεί τώρα στο επόμενο βήμα που είναι η διεθνοποίηση των θαλασσίων διεκδικήσεων στην περιοχή μεταξύ Κύπρου και Καστελλορίζου, μέσω της προσπάθειας εμπλοκής διεθνών πετρελαϊκών εταιριών.

Η απουσία συμφωνίας, μεταξύ Ελλάδος και Κυπριακής Δημοκρατίας, για τον καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης δημιουργεί μία γκρίζα ζώνη με ορατό το ενδεχόμενο αυτό το κενό να καλυφθεί από μία συμφωνία καθορισμού της ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου. Προ της παραιτήσεως του Χόσνι Μουμπάρακ, η Αιγυπτιακή κυβέρνηση αποφάσισε να αρχίσει διαπραγματεύσεις με την Τουρκία πάνω σε αυτό το θέμα αποδεχόμενη, εκ των πραγμάτων ότι το Καστελόριζο δεν έχει υφαλοκρηπίδα. Αυτή η πιθανότητα, σε περίπτωση που εξελιχθεί σε γεγονός θα έχει ως συνέπεια, εκτός από την απώλεια του φυσικού πλούτου νοτίως του Καστελλορίζου και ανατολικώς της Κρήτης, να αποτελέσει την αλυσίδα αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο, που είναι άλλωστε πάγια στρατηγική επιδίωξη της Τουρκίας.

Για την Ελλάδα το πρόβλημα του Αιγαίου περιορίζεται στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, δηλαδή στο δικαίωμα εκμετάλλευσης του βυθού και του υπεδάφους του στο θαλάσσιο χώρο πέρα από τα ελληνικά χωρικά ύδατα και η διαδικασία που προτείνει είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σε αντίθεση με την Τουρκία η οποία επιδιώκει πολιτική λύση, δηλαδή στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας πέρα από τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, με βάση τη διμερή διαπραγμάτευση. Το κομβικό σημείο της Τουρκικής διεκδίκησης είναι ο ισχυρισμός ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ως εκ τούτου η οριοθέτησή της θα πρέπει να γίνει με βάση τη μέση γραμμή από βορρά προς νότο, μεταξύ τουρκικών παραλίων και των παραλίων της ηπειρωτικής Ελλάδος. Σε περίπτωση υιοθέτησης αυτής της λύσης συνεπάγεται ότι τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου θα περιβάλλονται από τουρκική υφαλοκρηπίδα με τις όποιες συνέπειες για την ασφάλειά τους. Επιπλέον, τέτοια εξέλιξη δημιουργεί ένα ντόμινο τουρκικών διεκδικήσεων, όπως χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος και αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Σε ό,τι αφορά την περιοχή μεταξύ Καστελλορίζου και Κύπρου, ο βραχυπρόθεσμος τακτικός στόχος της Τουρκίας είναι να αναγκάσει την Ελλάδα να αναδιπλώνεται για να δείξει τη θέση της για τις συντεταγμένες της υφαλοκρηπίδας. Ο λόγος είναι απλός. Η Τουρκία έχει ήδη οριοθετήσει αυθαίρετα την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη την οποία διεκδικεί μεταξύ Καστελλορίζου και Κύπρου καθώς επίσης έχει ορίσει επί χάρτου τρεις περιοχές έρευνας για την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ).

Μακροπρόθεσμα, η Άγκυρα επιχειρεί να εξασφαλίσει δύο τακτικά σημεία που θα τις επιτρέψουν να προχωρήσει σε υλοποίηση του στρατηγικού της στόχου: α) την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας της ύπαρξης περισσοτέρων της μίας διαφορών στο Αιγαίο, β) την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας της ύπαρξης γκρίζων ζωνών και συγκατάθεσής της για παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο ν’ αποφανθεί για την κυριαρχία σε δεκάδες νησιά και βραχονησίδες που ανήκουν στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου και του Καστελορίζου.

Το βασικό επιχείρημα της Άγκυρας παραπέμπει στο σύνδρομο της Συνθήκης των Σεβρών ότι δηλαδή στρατηγικός στόχος της Ελλάδας είναι να εγκλωβίσει την Τουρκία στα δικά της χωρικά ύδατα ούτως ώστε να ελέγξει τα τρία βασικά λιμάνια της Τουρκίας (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Μερσίνα) καθώς επίσης και τις ναυτικές οδούς που εξασφαλίζουν τη διασύνδεση της Τουρκίας με τον κόσμο και κατ’ επέκταση να μετατρέψει την Τουρκία σε κράτος ξηράς, όπως επεχείρησαν οι δυτικές δυνάμεις με τη Συνθήκη των Σεβρών. Για τη δε θαλάσσια περιοχή μεταξύ Καστελορίζου και Κύπρου, η Τουρκία φοβάται ότι αν Αθήνα και Λευκωσία επιβάλουν ότι η εν λόγω περιοχή βρίσκεται εντός του τομέα θαλασσίων αρμοδιοτήτων των χωρών - μελών της Ε. Ε., τότε με τον τρόπο αυτό θα παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της σχετικά με τις οικονομικές ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Συνεπώς, είναι στρατηγικής σημασίας να γίνει συντονισμός διπλωματικών ενεργειών, στη βάση της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θαλάσσης (1982), μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, για να κατοχυρωθεί το δικαίωμα των δύο κρατών να έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα. Επομένως είναι σημαντικό, η Ελλάδα να εγκαταλείψει το απηρχαιωμένο αίτημα για καθορισμό της υφαλοκρηπίδας και να υιοθετήσει αυτό που εισήγαγε η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θαλάσσης, δηλαδή να προχωρήσει απευθείας σε καθορισμό ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατά αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η θέση της Ελλάδος για τις Ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο καθώς επίσης θα ενισχυθεί και η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας που έχει δώσει άδεια έρευνας πετρελαίων σε διεθνείς εταιρίες στην ΑΟΖ.

Εκσυγχρονισμός αισθητήρων επιφανείας-ναυτιλίας δύο τουρκικών υποβρυχίων

H Εμπορική και Μηχανολογική Αμυντικής Τεχνολογίας (STM) της Τουρκίας ανακοίνωσε πως στις 30 Μαρτίου 2011 υπέγραψε σύμβαση με το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM) για τον εκσυγχρονισμό συστημάτων και εξαρτημάτων των υποβρυχίων DOĞANAY (S351) και DOLUNAY (S352). Ηλικίας 28 και 22 ετών από την καθέλκυση αντίστοιχα, πρόκειται για τα δύο νεότερα από τα 6 υποβρύχια Τύπου 209/1200 κλάσης ATILAY του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού (TDK). Στα δύο υποβρύχια θα εγκατασταθούν Σύστημα Αδρανειακής Ναυτιλίας (INS) της Raytheon, περισκόπια της Zeiss και σύστημα Μέτρων Ηλεκτρονικής Υποστήριξης (ESM) της τουρκικής Aselsan.

Τα συγκεκριμένα υποβρύχια διαθέτουν δύο περισκόπια –παρατήρησης και επίθεσης– Model 76 της Kollmorgen και σύστημα ESM τύπου AR-700-S5 της άλλοτε ArgoSystems, νυν EDO. Τα συστήματα προς εγκατάσταση της Zeiss θα είναι πιθανότατα ο ηλεκτροπτικός ιστός OMS 100EO και το περισκόπιο επίθεσης SERO 400EO. Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού θα ολοκληρωθεί κατά την επόμενη τετραετία.
Στην ανακοίνωση δεν αναφέρεται οτιδήποτε για τον εξοπλισμό σόναρ και το σύστημα διοίκησης και ελέγχου βολής. Στους τομείς αυτούς, τα 4 τελευταία υποβρύχια Τύπου 209/1200 του TDK είναι πανομοιότυπα με τα 3 μη εκσυγχρονισμένα σκάφη κλάσης ΠΟΣΕΙΔΩΝ του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, διαθέτοντας Συνδυασμένο Σόναρ Υποβρυχίου (CSU) 3-2 της ATLAS Elektronik και Ολοκληρωμένο Σύστημα Μάχης και Δεδομένων Υποβρυχίου (SINBADS) της Thales Nederland, άλλοτε Signaal. Για τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων κλάσης ATILAY η Διοίκηση Κέντρου Ερευνών (ArMerKom) του TDK ανέλαβε το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Πρωτότυπου Συστήματος του Εθνικού Παθητικού Σόναρ (MilPaS). Δεν είναι σαφές εάν το πρόγραμμα αυτό ολοκληρώθηκε με επιτυχία και εάν το MilPaS τέθηκε σε παραγωγή.
Η αρχική έγκριση για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των δύο υποβρυχίων δόθηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή Αμυντικής Βιομηχανίας (SSIΚ) της Τουρκίας στις 9 Απριλίου 2008.

hellenicdefence

Συμπαραγωγή Γερμανίας-Τουρκίας στα Leopard

Τα πληρώσαμε “χρυσά” τα άρματα μάχης Leopard,στους Γερμανούς, αλλά κανείς απ΄ όσους ενεπλάκησαν στη συμφωνία δεν σκέφτηκε να θέσει όρο ώστε οι Γερμανοί να μην μπορούν πουλήσουν και στους Τούρκους. Έτσι μετα τα υποβρυχια ”τυπου 214” και τα τα βελτιωμενα F-16 ( αναβαθμισμενα Block 50 Plus +) που η Αγκυρα ακολουθησε την Αθηνα, ηρθε η ωρα και των τεθωρακισμενων αρματων.

Η τουρκικη εφημεριδα Vatan στις εσωτερικές σελίδες και με τον τίτλο «H Τουρκία μαζί με την Γερμανία θα παράγει άρματα Leopard» γράφει ότι στην κατασκευή των οπλικών συστημάτων των αρμάτων Leopard -που είναι από τα πιο εξελιγμένα άρματα του κόσμου -θα λαμβάνουν μέρος στο εξής και Τούρκοι μηχανικοί. Η συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας πέρασε την περασμένη εβδομάδα από την Βουλή.


gdailynews

Ρωσία: Τον Ιούνιο προσχέδιο συνεργασίας με το ΝΑΤΟ για την αντιπυραυλική άμυνα

Επικρίσεις για τη ΝΑΤΟϊκή επέμβαση στη Λιβύη

Προσχέδιο συνεργασίας ΝΑΤΟ-Ρωσίας στο ζήτημα της πυραυλικής άμυνας πρόκειται να υπογραφεί τον Ιούνιο σύμφωνα με δηλώσεις του Ρώσου πρεσβευτή στο ΝΑΤΟ και βασικού διαπραγματευτή της Μόσχας για το θέμα, Ντμίτρι Ραγκόζιν.
Ο Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε ότι σε σύνοδο που πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο στην Πορτογαλία οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν υπέρ της δημιουργίας μιας περιεκτικής κοινής ανάλυσης του μελλοντικού πλαισίου συνεργασίας για την πυραυλική άμυνα και πρόσθεσε ότι το κείμενο θα είναι έτοιμο πριν τον επόμενο γύρο των μεταξύ τους προγραμματισμένων συνομιλιών στις 9 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.

Ο Ραγκόζιν τόνισε ότι αυτό που ζητάει η Ρωσία είναι “νομικές εγγυήσεις” για την πλήρη εμπλοκή της στο σχεδιασμό του συστήματος πυραυλικής άμυνας καθώς και για το γεγονός ότι αυτό δεν πρόκειται να στραφεί εναντίον της.

Παράλληλα ο πρεσβευτής επανέλαβε τις ρωσικές επικρίσεις για τη ΝΑΤΟϊκή επέμβαση στη Λιβύη λέγοντας ότι εξαιτίας αυτού του πολέμου μειώνεται το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών χωρών για άλλα θέματα, όπως αυτό της πυραυλικής άμυνας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έχουν αφήσει τη Μόσχα να διαπραγματεύεται μόνη της με τις ΗΠΑ. Επισήμανε επίσης ότι η αναταραχή στη Λιβύη έχει έμμεσο αντίκτυπο στο σχεδιασμό της πυραυλικής άμυνας αυξάνοντας την απειλή μια ισλαμιστικής επίθεσης στα νότια σύνορα της Ευρώπης.

Κατατέθηκε η πρόταση σύστασης προανακριτικής για τα υποβρύχια

Κατατέθηκε στη Βουλή η αίτηση του ΠΑΣΟΚ για τη σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής που θα διερευνήσει τυχόν ποινικές ευθύνες του Άκη Τσοχατζόπουλου στην υπόθεση των γερμανικών υποβρυχίων

Στο επίκεντρο της έρευνας ο Άκης Τσοχατζόπουλος
Την πρόταση υπογράφουν 112 βουέυτές της συμπολίτευσης, με επιεκφαλής τον Απόστολο Κακλαμάνη. Η επιτροπή θα διερευνήσει τις όποιες ποινικές ευθύνες του πρώην υπουργού Άμυνας για ενδεχόμενη παθητική δωροδοκία σε βάρος του ελληνικού δημοσίου και νομιμοποίηση των εν λόγω εσόδων με τη μορφή της απόκτησης και κατοχής περιουσία.

Η συζήτηση επί του αιτήματος θα γίνει στην Ολομέλεια την εβδομάδα μετά το Πάσχα.

Βενιζέλος: Πολιτικός ενάγων το Δημόσιο στην υπόθεση των υποβρυχίων

Το Δημόσιο θα παραστεί στην υπόθεση των υποβρυχίων ως πολιτικός ενάγων, γνωστοποίησε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Βενιζέλος.
"Έχουν προκύψει στοιχεία, ιδίως από γερμανικές πηγές, υπάρχει ανοιχτή έρευνα στη γερμανική δικαιοσύνη, στην ελληνική δκαιοσύνη, το πόρισμα του ΣΔΟΕ και όλα αυτά έχουν συγκροτήσει μια δικογραφία, την οποία είμαστε υποχρεωμένοι να διερευνήσουμε με όσο γίνεται μεγαλύτερη προσοχή", δήλωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό "Βήμα 99,5".

Πρόσθεσε ότι θέση της κυβέρνησης θα διατυπωθεί δημόσια, μόλις ο φάκελος έρθει στη Βουλή και υποστήριξε ότι "η δημόσια συζήτηση ασκεί μια έμμεση πίεση στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, η οποία αυτή τη στιγμή έχει το φάκελο. Και δεν είναι σωστό αυτό".

Ο υπουργός υπογράμμισε ότι οι υποθέσεις αδιαφάνειας και διαφθοράς δεν αφορούν μόνο στην Ελλάδα, αλλά αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα. "Η Siemens, η Ferrostahl, η MAN έχουν δημιουργήσει θέματα. Άρα, πρέπει να μας βοηθούν οι φίλοι και εταίροι μας, τα κράτη της Ε.Ε., να ελέγχουμε την εφαρμογή κάποιων κανόνων διαφάνειας που δεν παραβιάζονται μόνον ή κυρίως στην Ελλάδα, αλλά στη χώρα προέλευσης των επιχειρήσεων αυτών. Άλλαξε έκτοτε η γερμανική νομοθεσία, αλλά μην έχουμε την εντύπωση ότι η προβληματική χώρα είναι η Ελλάδα", σημείωσε.

Παράλληλα, υποστήριξε ότι όσα ήρθαν στο φως δεν σημαίνουν ότι κακώς επέλεξε η Ελλάδα το συγκεκριμένο τύπο υποβρυχίου. "Δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να βοηθάμε την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία με αναθέσεις συμβάσεων, οι οποίες έχουν πολύ μεγάλη σημασία [...] Άλλο πράγμα η ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής υποδομής και άλλο πράγμα η διαφάνεια, ο αποκλεισμός μεσαζόντων και διαφόρων παρασίτων, τα οποία, ενδεχομένως, φιλοδοξούν, όπως και στο παρελθόν, να παίζουν κάποιο ρόλο", είπε.

Δήλωσε ότι η λύση για την πρόληψη των φαινομένων διαφθοράς στους εξοπλισμούς είναι η κοινοβουλευτική διαδικασία, η ενημέρωση όλων των κομμάτων μέσω της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής και ο πλήρης έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Λιβύη

Αναφερόμενος στην ελληνική συμμετοχή στη επιχείρηση κατά του καθεστώτος Καντάφι, ο Ευαγ. Βενιζέλος εκτίμησε ότι σε αντίθετη περίπτωση θα είχε αποδυναμωθεί η διεθνής θέση της Ελλάδας και θα είχε αναβαθμιστεί η θέση των γειτονικών κρατών.